Một nghiên cứu mới cho thấy rằng, việc tăng cân nhanh ở trẻ nhũ nhi là yếu tố xác định quan trọng gây bệnh lý tim mạch và đái tháo đường típ 2 người lớn sau này.

Ngoài ra, việc tăng cân song song với việc tăng chiều cao nhanh lúc nhỏ còn làm giảm sự nhạy cảm của insulin cũng như làm giảm nồng độ cholesterol HDL (high density lipoprotein) nhưng lại làm tăng chu vi vòng bụng và nồng độ triglyride.

Trong nghiên cứu này, bác sĩ Ralph Leunissen (thuộc bệnh viện Erasmus, Rotterdam, Hà Lan) và cộng sự tiến hành hồi cứu các số liệu về cân nặng và sự phát triển trong năm đầu tiên của 217 người tham gia tuổi từ 18 đến 24 tuổi.

Đối tượng được chọn là người da trắng, độc thân, tiền sử tuổi thai trên 36 tuần, không tiền sử bệnh lý lúc sanh và phải có số liệu rõ ràng về sự phát triển trong năm đầu tiên. Nếu lúc nhỏ có bệnh lý nặng, việc điều trị ảnh hưởng sự phát triển cũng như rối loạn về chuyển hóa và nội tiết thì lập tức sẽ bị loại ra khỏi mẫu.  

Sau đó, tác giả chọn ra 87 người có tốc độ tăng cân nhanh trong năm đầu đời (tăng cân nhanh được định nghĩa là ³ 0.67 độ lệch chuẩn so với trung bình). Trong đó, có 65 người tăng cân nhanh (> 0.5 độ lệch chuẩn), và 22 người tăng cân chậm (£ 0.5 độ lệch chuẩn).

Từ đó, tác giả tiến hành tìm mối liên quan giữa  tốc độ tăng cân với bệnh lý tim mạch và đái tháo đường típ 2.

Kết quả, những người tăng cân nhanh trong 3 tháng đầu đời có lượng mỡ cơ thể  nhiều hơn, béo phì trung tâm và giảm sự nhạy cảm của insulin hơn là những trẻ cân chậm. Và tác giả cũng ghi nhận rằng việc nhẹ cân so với tuổi thai không liên quan trực tiếp khả năng bệnh lý tim mạch và đái tháo đường.

Tuy nhiên, lý do cụ thể tại sao lại gây nguy cơ bệnh lý tim mạch thì chưa rõ. Nhưng chắc chắn rằng chế độ dinh dưỡng giàu năng lượng (chẳng hạn nuôi con bằng sữa công thức) giúp tăng cân nhanh nhưng lại gây ảnh hưởng xấu cho những yếu tố nguy cơ tim mạch sau này. Hạn chế của nghiên cứu là không đưa ra các số liệu về dinh dưỡng cụ thể. Do đó, các nghiên cứu trong tương lai cần phải xác định cụ thể các yếu tố gây tăng cân cũng như tìm hiểu mối liên quan với yếu tố cha mẹ như gen hay tình trạng sức khỏe bà mẹ trong thgời gian mang thai.

(Theo  JAMA 2009; 301: 2234-2242).

BS.Nguyễn Việt Trường